12 Aralık 2017

YENİ KARAVANCILARA 11 İPUCU







Eğer içinizde bir yerlerde kıpırdayan bir özgürlük duygusu varsa, karavanla seyahat etmek de bir gün gerçekleştirmeyi düşlediğiniz hayallerinizden biridir hiç şüphesiz. Zira karavan demek bir nevi özgürlük demek. Bir yerlere yetişme telaşının olmadığı, sadece sizin isteğinize göre şekillenen, hayatınıza kendiniz gibi insanlar katacağınız müthiş bir seyahat şekli karavan. Rota bellidir ama kesin olan bir şey var ki; karavanla seyahat eden kişinin kağıt üzerindeki rotadan ziyade, yüreğinde çizdiği rotayı takip edeceği aşikardır. Tüm bunların ışığında, karavan hayalini bir an önce gerçekleştirmek isteyen gezgin ruhlulara rehber niteliğinde bir liste hazırladık.

1 - Karavan Kiralamaktan Başlayalım

karavanla seyahatÖncelikle şunu bilmelisiniz ki, karavanla seyahat etmek için karavan satın almak gerekmiyor. Karavan kiralayan pek çok firma hizmet veriyor günümüzde. Seyahatinizin kaç gün süreceğine ve kişi sayınıza göre uygun bir karavan kiralayabilirsiniz. 3 kişi ve daha az kişi sayısı için 10 m2'lik küçük karavanlar idealdir. Kamyon kasa ve römorklu, yani aracınızın arkasına bağlayacağınız ve moto karavan modelleri için B tipi ehliyet yeterli. Ancak doğrudan tır şeklindeki karavanlar için bundan daha fazlasına ihtiyacınız olabilir. Kiralayacağınız karavanın içerisinde; yatak, mutfak, sandalye, TV, bardak, tencere-tabak, ocak, dolaplar, duş ve tuvalet gibi demirbaş ihtiyaçlar bulunuyor genelde.

2 - Asla Plansız Yola Çıkmayın

karavanla seyahatEvet, karavan özgürlüğün ikinci adı ancak yeni başlayacak olanların temkinli davranması ve rotasını da önceden belirlemesi gerekiyor. Bir kere elektrik ve su ihtiyaçlarınız için karavan kamplarında konaklamanız en doğrusu. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de doğası güzel ve bol yeşillikli karavan kamplar bulunuyor. Günlük 50-100 TL gibi değişen ücretlerle kalabiliyorsunuz. Karavan kampları, karavan kültürünü yakından tanımanızı da sağlayacaktır.

3 - Gerekli Ekipmanlar İçin Bir Liste Çıkarın

karavanla seyahatÖncelikli olanlardan başlayalım; uzatma kablosu, çamaşır ipi, birkaç metre tel, fener, alet edevat çantası ve su hortumu mutlaka bulunmalı. Ayrıca, karavan dediğimiz şey oldukça büyük bir araç. Sizin de ilk kez böyle bir yolculuğa çıktığınızı düşünürsek, engebeli ve zor arazilerde bayağı bir zorlanabilir ve karavanı bulunduğu yere bırakıp, gitmek istediğiniz koya ya da değişik mekana karavansız devam edebilirsiniz. Bu nedenle; uyku tulumu, çadır, elektrik ve ateş kaynağı gibi ekipmanlara da ihtiyacınız olabilir. Karavanınız küçükse içerisinde klima olmayabilir, küçük bir pervane de ekleyin listeye. Sinek kovucu ve haşerat giderici spreylere de çok ihtiyacınız olacak.

4 - Güvenliğinizi Riske Atmayın

Yeni Başlayacaklar İçin Karavanla Seyahat Etmenin 11 Püf Noktası
Bir kere tekin olmayan yerlerde kesinlikle konaklamayın. Savrulma ve devrilme ihtimaline karşılık hızınız 80 km'nin üzerine çıkmasın ve mümkünse iki sürücü olarak yola çıkın. Lastik kontrollerinizi mutlaka yaptırın ve olası lastik patlamasına karşı hazırlıklı olun. Yanınızda bir ilaç çantası olursa güzel olur. Bunlar genel olarak dikkat etmeniz gereken şeyler. Gözünüz korkmasın, karavan son derece güvenli bir seyahat şeklidir.

5 - Seyahatiniz Boyunca Disiplinli Olun

karavanla seyahatÖzgürlük ve disiplin kelimelerinin yan yana gelmesi biraz abes duruyor, farkındayız. Ancak alan küçük olunca bazı kurallar koymaya da ihtiyaç duyuyor insan. Disiplin derken de asker disiplininden söz etmiyoruz tabi. Yattığınız yeri toplayın, mutfağı düzenli tutun ve karavanın içine ayakkabı ile girmeyin yeter.

6 - Karavanı Her Zaman Ağaç Gölgesine Park Edin

karavanla seyahatYoksa sabah kan ter içinde uyanabilirsiniz. Özellikle karavanın içinde 4 kişiyseniz gerçekten çok sıcak olacaktır. Böcek ve sinek sorunundan dolayı camı ve pencereyi de öyle sık sık açamayacaksınız. Dolayısıyla karavanı her zaman ağaç gölgesine park etmeye özen gösterin.

7 - Elektrik ve Su Bir Karavan İçin Her Şeydir

karavanla seyahatBir karavan için elektrik ve su her şeydir, hatta her şeyin de ötesindedir. Bu nedenle karavan kamplarında su deposunu doldurmayı ve aküyü kontrol etmeyi unutmayın. Özellikle araç çalışmıyorken ve elektrik kaynağına bağlı değilken herhangi bir elektrikli aleti çalıştırmamaya dikkat edin. Akü biterse hoş olmaz zira.

8 - Varsa Bisiklet ya da Motosikletinizi Yanınızda Götürün

karavanla seyahatKaravan büyük bir araç olduğu için bisikletinizi yanınızda götürmeniz sorun olmayacaktır. Hatta bazı karavanlarda motosiklet koymanız için bölmeler yer alıyor. Hem etrafı keşfetmek hem de merkeze uzak olduğunuz durumlarda bisiklet ya da motosiklet çok işinize yaracaktır.

9 - Gelelim Banyo ve Tuvalet İşlerine

karavanla seyahatKaravanlarda genelde 30 ila 10 litre su tankları oluyor. Yani 1 günde rahatlıkla banyo yapıp bulaşık yıkayabilirsiniz. Tuvalet için ise ayrı bir pis su tankı bulunuyor. Atıklar, ufak jet motoruna benzer bir sistemle dışarı fışkırtılıyor ve bu sistem genelde aracın altında ya da yan tarafında oluyor. Yalnız atıklarınızı otoyola değil de, boş tarla veya toprak yola boşaltmanızı öneriyoruz, çevreyi olabildiğince temiz tutmalıyız. Aracı durduğunuzda bir düğme ile boşaltma işlemini yapabilirsiniz. Hijyenik olması açısından bu işlemi 4 günde bir yapmalısınız.

10 - Bunlara Dikkat Edelim

karavanla seyahatİlk kez karavanla yolculuğa çıkacağınız için ilk günlerde mide bulantısı yaşayabilirsiniz, bu çok normal. Karavan sürekli sallanıyor olacak ve siz karavandan inip yere bastığınızda bile yer sallanıyormuş gibi hissedebilirsiniz, bu da çok normal. Bir de küçük bir yaşam alanınız olacağından, başınızı dolaplara çarpmanız da olası. Olabildiğinizce dikkat edin.

11 - Karavancı Selamı Diye Bir Şey Var

karavanla seyahatSiz ilk kez böyle bir seyahate çıkıyor olabilirsiniz. Ancak karavan dediğimiz şey bir kültür, hatta bir yaşam biçimidir. Karavancılar birbirlerini tanısınlar veya tanımasınlar, karşılaştıklarında birbirilerine korna ile selam verirler. Ayrıca yolda başınıza bir iş geldiğinde, sizi gördüğü anda yardıma koşacak ilk kişi yine bir başka karavancıdır. Karavancılar birbirilerine her daim yardım ederler. Çünkü karavancı olmak bunu gerektirir.

TİBET'İN ULUSAL GIDASI



NASUH MAHRUKİ

- Tibet, coğrafi ve iklimsel koşulları nedeniyle tarım, hayvancılık, avcılık gibi konularda çok çeşitliliğe sahip olmayan bir Himalaya ülkesi. Tahıl türleri içinde, yüksek irtifaya, soğuk iklim koşullarına ve tarıma elverişli zamanın kısa sürmesine en iyi adapte olanı arpa, ardından da buğday geliyor. Buğday, çeşitli ekmek türlerinin, makarnaların ve gözlemelerin yapımında kullanılıyor. Fakat arpa, tahılın ekmek haline dönüşmesine yardımcı olan glütenden yoksun olduğu için, ekmek yerine tsampa olarak değerlendiriliyor. Tsampa yüksek ve çabuk enerji veren bir gıda. Kavrulmuş arpa kolayca sindirilebilir ve vücut tarafından kolaylıkla emilebilir ve hızlı bir şekilde kana karışarak enerji verir. Yapımı çok kolay olan tsampanın toz halinde, susuz ve hafif olması nedeniyle saklaması ve taşıması da kolaydır. Bu nedenle ev ve manastır tüketiminin yanı sıra, Tibet'teki göçerler ve yolcular tarafından da sıkça tüketilir...

Arpa Unu ve Arpa Birası

korahTibet'te arpa unu, koyu bir hamur veya sulu lapa halinde tsampa olarak veya chang adı verilen arpa birası olarak tüketiliyor. Tibet'e ve Himalaya kültürlerine yaptığım muhtelif ziyaretlerde, yöre halkının en temel besini olan tsampayı da, yerel içkisi changı da defalarca tatma şansım oldu. Chang bizim damak zevkimize pek uymasa da, tsampadan her seferinde de büyük bir keyif ve lezzet duydum. Yalnızca damak tadı olarak değil, aynı zamanda kadim bir kültürün, hala sürdürdüğü kendine özgü geleneksel besinlerinden birini deneyimliyor olmanın verdiği hazzı da yaşadım. Misafir olduğum pek çok manastırda ve evde, odun ateşinde hazırlanmış tereyağlı siyah çayın ardından, mutlaka tsampa da ikram edilirdi. Elle yemeğe alışkın olmadığım için, eğer mümkünse genellikle kaşıkla yemeyi tercih ederdim. Bugün bile evimde kişisel müzemde özenle sakladığım Tibet ve Bhutan'dan getirdiğim 2 kavanoz tsampa bulunur...
manastırda çay molası
Manastırda Çay Molası
Özel kaplarda taşınan tsampa, tereyağlı çay ile karıştırılarak servis edilir. Küçük, yuvarlak kaplarda yavaş yavaş ilave edilen çayla çevrilerek ve çok hoş bir beceri ile parmakla ezilerek macun haline getirilir. Elle yenir ve sonra gerekirse tekrar aynı seremoni ile hazırlanır. Son derece besleyici ve güçlü bir besin olan tsampa, özellikle Himalayaların yüksek, soğuk ve sert koşulları için gayet besleyici bir gıda. Kendine özgü lezzeti ve pratikliğiyle, Tibetlinin günlük hayatında önemli bir yeri var. Elbette ki Himalaya halklarının tek besini tsampa değil. Bizdeki mantıya benzer, içi etle doldurulmuş momo, sadece iç ekmekten oluşan, yani kızarmış dış kısmı olmayan haşlanmış hamur ekmekler, pirinç, küçük dere balıkları, patatesin değişik çeşitleri, özellikle küçük tatlı patatesler, kurutulmuş yak eti, kurutulmuş yak peyniri gibi besinler de tüketiliyor. Kurutulmuş yak peyniri, yemekte en zorlandığım şeylerden biriydi. Üç yıla kadar yenilebilen bu peynir çeşidi, değişik yemeklere alışkın olduğum halde bana göre bile biraz fazla iddialı. Sindirebilmek için önce bir-iki saat çiğnemek gerekiyor, zaten bu yüzden de çocuklara sert bir tatlı niyetine veriliyormuş...

Pujha Törenleri

nasuh mahruki tibetteTsampanın bir besin olmasının yanı sıra bir başka kullanımı daha var; dinsel seremoniler. Tibetliler, Pujha törenlerinde ve bazı dinsel kutlamalarda, tsampayı havaya – göğe savurarak tanrılara sunuyorlar. Bu uygulamanın ne kadar zamandır yapıldığı yazılı kaynaklardan anlaşılamıyor, ancak Budizm'in Tibet'e girmesinden çok daha önceye dek gittiği düşünülüyor. Eski Tibet'in Animizm'e - Ruhçuluğa dayalı dinsel yapısında, sahip olunan besinlerin bir kısmının tanrılara sunulduğu biliniyor. Özellikle Tibet'in Budizm öncesi dini Bön dini yaygınlaştıkça ve Budizm'le etkileşerek karşılıklı olarak birbirlerinden ritüeller alıp verdikçe, tsampanın havaya atılması seremonileri de giderek yayılmış. 7. yüzyıldan itibaren kralların taç giyme törenlerinde ve bakanların atanmasında resmi olarak ve evlilik törenlerinde mutluluk ve refah göstergesi olarak tsampanın havaya savrulması seremonilerini görüyoruz. 13. yüzyıla gelindiğinde, artık Tibetlinin hayatındaki önemli olayların hemen hepsinde bu uygulama görülüyor...
nasuh mahruki yazılarıÖzellikle yeni yıl kutlamalarında önemli bir yer ediniyor. İki kişi arasında uğurlu olduğuna inanılan bir diyalog yaşanıyor; sunumu yapacak olan ilk kişi avucuna aldığı tsampayı, Tashi Delek diye bağırarak havaya atıyor. İkinci kişi de, aşağıdaki dizeyi söylüyor.
"Tashi Delek, iyi şans ve iyi sağlık,
Değişmeyen mutluluğa ulaş ve o hep artsın."
tibetli aile
Tibetli Bir Aile
nasuh mahruki dağcı
Tibetli Hacılar

Tsampa Misali Beyaz Saçlar

Bu anlamıyla tsampayı havaya atmak, hem kendiniz hem de başkaları için iyi şeyler dilemenin ve bütün zorlukların üstesinden gelmenin bir ifadesi. Aynı uygulamayı, bütün Himalaya dağ tırmanışlarımda, tırmanış öncesi yaptığımız, Budist Şerpaların Pujha törenlerinde de gözlemledim. Bütün dağcılar bir araya gelip avuçlarındaki tsampayı üç kez havaya savururlar. Bu, dağcıların o tırmanışın sağlıklı geçmesi için tanrılara bir sunumu. Aynı zamanda dağcılar, tsampanın beyaz ununu birbirlerinin omuzlarından ve saçlarından da aşağı dökerler. Bunun anlamı da, her birimizin bu tırmanışı sağ salim atlatıp, ileride saçları beyazlamış yaşlı insanlar olacak kadar yaşamamızı istemek. Tanrılardan uzun bir ömür dilemenin harika bir benzetimi. Dilerim tüm dağcılar, omuzlarından dökülen tsampa misali beyaz saçlarını görürler ve torunlarını severler…