TREN İLE YOLCULUK SUDAN UCUZ
Mükemmel bir haftasonu kaçamağı. Hiç yorulmadan, üstelik cebini de yormadan, güzel manzaralara doya doya, günlük rutininden tamamen uzaklaştıran, 62 saatte (Gidiş 24 saat – Dönüş 24 saat – Konaklama 14 saat) tamamlanması mümkün ve bir kaç sinema bileti maliyetinde başka ne var?
Biz kendi gözlemlerimizi yazdık. Başkalarının başka şekilde bu yolculuğu deneyimlemiş olması da mümkün. Eğrisiyle, doğrusuyla aktarıyoruz.
Biz çok çok sevdik. Size de iyi yolculuklar!
Önce genel bilgiler, ardından içerden bilgiler vereceğiz. Özellikle içeriden bilgiler kısmını okumalısınız. Eğik yazılan yerlere dikkat!
Bu yazımızı mümkün olduğu kadar güncel tutuyoruz. Yine de sizin için kritik konuları yolculuğunuzdan önce TCDD’ye danışın deriz.
GENEL BİLGİLER
GÜZERGAH VE SAAT
– Ankara – Kırıkkale – Kayseri – Sivas -Erzincan – Erzurum – Kars
– Her gün Ankara’dan 17:58’da Kars’tan 08:10’de kalkıyor. Sayfanın altında başlıca duraklardaki kalkış ve varış saatlerini bulabilirsiniz.
– Yolculuk bir gün sürmekte.
ÖNEMLİ NOT: Ankara’daki BAŞKENTRAY çalışmalarından ötürü 11.07.2016-11.12.2017 tarihleri arasında Doğu Ekspresi’nin kalkış yeri değişmiş. Ama TCDD Doğu Ekspresi’nin kalkacağı yere yani Kırıkkale’nin Yahşihan ilçesine bağlı Irmak beldesine Ankara Gar’ından 17.58’de kalkan otobüs koymuş. Bu otobüs ücreti de tren biletine dahil. Yani 17.58’de Ankara garında otobüs ile yolculuğunuza başlayıp, Irmak’tan da 19.28’de tren yolculuğunuza başlayabilirsiniz. Kars’a bir sonraki akşam 18.01 de ulaşıyorsunuz. Kars’tan dönüş yolculuğu ise 8.10’dabaşlıyor. Yine Kars’tan Irmak’a vardığınızda ücretsiz (Bilet ücretinize dahil olan) Ankara otobüsleri sizi bekliyor ve bu otobüsler Irmak’tan Ankara’ya doğru saat 07.00’de kalkıyor. Özetle yolcular açısından Ankara – Irmak arasını TCDD’nin otobüsleri ile gidecek olmak dışında bir değişiklik yok.
VAGONLAR
4 çeşit vagon var. En yukarıdaki videomuzda vagonları detaylıca anlattık.
– Pulman (Normal koltuklu – vagondaki her sıra da 2 çiftli, 1 tekli koltuk var, yani gayet geniş)
– Örtülü Kuşetli (oda halinde 4 kişilik, koltuklar ranza şeklinde yatak oluyor, temiz nevresim veriliyor ve yatağınızı kendiniz yapıyorsunuz)
– Yataklı (oda halinde iki kişilik, içinde buzdolabı, masa ve lavabo var)
– Yemekli (Trenin restaurantı, menüde çorba, ızgaralar, mezeler, atıştırmalıklar, alkolsüz içecekler mevcut.)
Websitesinde kompartmanlı vagon da yazıyor ama bizimkinde yoktu.
DOĞU EKSPRESİ FİYATLARI
(KİŞİ BAŞI TEK YÖN – Ekim 2016)
Pulman : 46 TL
Örtülü Kuşetli: 61 TL
Yataklı 2 kişi alırsanız kişi başı: 96 TL
Yataklı 1 kişi: 116 TL (iki kişilik oda tek kişiye kapanıyor)
Yaş ve meslek indirimleri mevcut:
Gidiş-dönüş biletlerinizi aynı çıkış ve varış istasyonları arasında alıyorsanız %20 indirim. (Örneğin:Ankara-Kars Kars-Ankara gidiş dönüş bileti aldığınızda.)
13-26 yaş arasındaki kişilere %20 “Genç” indirimi.
Milli Eğitim Bakanlığı onaylı tüm resmi-özel okullarda çalışmakta olan öğretmenlere, yükseköğretim kuruluşlarında çalışan öğretmenlere ve Türk uyruklu olup yabancı ülkelerde çalışmakta olan öğretmenlere %20 indirim.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde çalışan subay,astsubay, askeri memurlara; Nato’nun askeri görevlilerine %20 indirim.
12 kişi ve daha kalabalık gruplara %20 indirim.
60-65 yaş arasındaki yolculara %20 indirim.
65 yaş ve üstündeki yolcular için %50 indirim.
Yerli veya yabancı basın kart sahipleri kartlarını göstererek %20 indirim.
Çalışmakta olan TCDD personeli ve ailelerine(eşi ve çocukları), TCDD emeklilerine ve eşine %20 indirim.
7-12 yaş arasındakı çocuklara %50 indirim. 7 yaş altındaki çocuklar ücretsizfakat ayrı bir yer istemediğiniz sürece.
Not: Yaşla alakalı indirimlerde yaş hesabı doğum yılı esas alınarak yapılıyor.
Ara duraklarda inerseniz fiyatlar düşmekte.
EVCİL HAYVAN
Evcil hayvan alıyorlar.
KAYAK MERKEZLERİ
Kayak veya snowboard yapanlar için Erciyes (Kayseri), Ergan (Erzincan), Palandöken (Erzurum) ve Sarıkamış’a (Kars) keyifli bir ulaşım imkanı sağlıyor.
İÇERİDEN BİLGİLER
İkonik Doğu Ekspresi’ni sonunda yapmış insanlar olarak, denemek isteyenler için biraz şehir efsanelerini aydınlatalım, ne bekleyip/ bekleyemeyeceğinizi paylaşalım dedik:
ZAMANI KISITI OLANLAR İÇİN ROTA ÖNERİSİ
Cuma: Ankara’dan saat 18:00’de trene binip ve 24 saat süren yolculuktan sonra Cumartesi akşam Kars’ta inebilirsiniz.
Cumartesi: Akşam trenden indikten sonra Kars mutfağını deneyimleyebilir ve Kars’taki akşam eğlencelerine gidebilirsiniz. Kars’ta her bütçeye uygun konaklama alternatifi mevcut.
Pazar: Bu günü de Kars, Ani Harabeleri ve Çıldır Gölü‘nde değerlendirip sonra akşam uçağı ile geri dönebilirsiniz. Ani Harabeleri ve Çıldır için araç kiralamak gerekecektir.
NE ZAMAN GİTMELİ
Bizce en güzel vakti kara kış: Ocak & Şubat. O kar manzaraları mükemmel. Ayrıca Sarıkamış’ta kayak ve Çıldır Gölü için de doğru zaman.
Diğer en güzel vakti yemyeşil hali: Mayıs & Haziran. Windows’un açılış fotoğrafında göz alıcı yeşillikte bir bayır vardır ya, Kars ve civarı ona bin basar.
TEMİZLİK
Kompartman ve Nevresimler
Dediğimiz gibi Doğu Ekspresi’nde emektar trenler çalışıyor. Haliyle yıpranmış görünüyor. Biz temizliğine güven olmaz diye yanımızda uyku tulumu da getirmiştik. Nitekim, kondüktörün kuşetli ve yataklı vagonlara dağıttığı nevresimler bizi pozitif yönde şaşırttı. Yıkanmış, ütülenmiş ve ardından paketlenmiş nevresimleri naylonundan çıkartana kadar ikna olmamıştık. Paketi açar açmaz odaya mis gibi deterjan kokusu doldu. Şöyle yayıp, lekesiz, yıpranmamış, bembeyaz çarşafı görünce tulumları çantaya geri kaldırdık. Yalnız yastıklar her defasında yıkanmadığından çok parlak değiller. Onlara da tertemiz kılıflar verseler de hassas kişileri çok ikna edemeyebilir.
Tuvaletler
Tuvaletler de temizdi. Yolun sonunda doğru hunharca kullananlar olabiliyor ama insanlara tuvalet adabı öğretmek TCDD’nin görevi değil. Tuvalet kağıdı var ama sonlara doğru kalmayabiliyor.Ancak pulman tuvaletlerinin trafiği çok daha fazla olduğu için, o tarafta biraz temizlik ve trafik sıkıntısı olablir. Kuşetli yada yataklınınkileri kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Kafeterya
Muhabbeti kurunca Ray Restaurant’ın işlettiği yemek vagonunun mutfağını da görebilme şansımız oldu. O da temizdi. Öte yandan, masa örtüleri “şöyle bir kırıntıları silkelesek yeter” usülü “temizleniyor”. :/
KONFOR
Aşağıda kuşetliyi inceliyoruz.
Mahremiyet ve Güvenlik
Bizim kayak malzemeleri çok yer kapladığından biz bütün (kuşetli) kompartımanı kapadık. Bir kompartımanda 4 kuşet var. 2 yetişkin, 2 de çocuk tarifesinden bilet aldık. Sadece ikimiz olduğumuz için kompartımanda çok rahat ve keyifli geçti. Bizim de tavsiyemiz imkanınız varsa, bütün kompartımanı satın almanız yönünde.
ÖNEMLİ: Ayrıca kuşetlide bütün yatakları almazsanız şöyle sinir bozucu bir durum olabiliyor: Siz o kompartımandaki tüm koltuklar boş görünürken, bir kız, bir erkek bilet aldınız diyelim. Sonra 2 bayan da aynı kompartımandan yer aldı. Onlar, o kompartımanda erkek olduğunu bile bile yerlerini almış olsalar da, görevli gelip erkeği sırf erkeklerin olduğu bir kuşete yollayabiliyor. Çift olarak seyahat etmek isterseniz, pulmanda yer varsa oraya gitmek zorunda kalabilirsiniz.
Kuşetler açılınca arada minik bir boşluk da olsa, baya koyun koyuna yatıyormuş gibi bir hissiyat oluyor. Hem cinsiniz ya da değil, rahatsız olabilirsiniz. Bilet alırken kuşetinizi seçemiyorsunuz. Sadece koltuğunuzu seçebiliyorsunuz. Kompartımanın yolcuları kendi aralarında karar veriyor.
O yüzden, kuşetlide gidiyorsanız ve başka kompartımanlara postalanmak istemiyorsanız en güzeli kompartmandaki tüm koltukları satın almak.
Kompartmanın perdesini çekince koridorla bir alakanız kalmıyor ama perdenin kenarlarından içerisi biraz görünebiliyor tabi. Kapıyı içeriden kitleyebiliyorsunuz, ama dışarıdan öyle bir imkan yok. Yataklıdan yer aldıysanız da aynı şeyler geçerli.
Valizler
Kompartımanda yanınızda seyahat etmesi gerekiyor, ayrı bir bölüm yok. Kompartmanda da valiz için tasarlanmış bir yer yok. Anca küçük sırt çantalarının sığacağı kadar bir baş üstü rafı var. İsterseniz üst yataklardan birini açıp tüm valizlerinizi buraya yığabilirsiniz. Üst yatak açık olsa bile aşağıdaki koltukta rahatça oturarak seyahat edebiliyorsunuz.
Yataklar
Koltuklar daha sonra ranza yatak oluyor. Bize çok keyifli geldi ama klostrofobisi olanları darlayabilir.
Tabi ki şilte konforunda değilse de rahat uyunuyor. Sert yatak sevenler için birebir.
Sıcaklık
Tren son derede sıcak, öyle ki biz kış günü camları açıp gittik. Her oda panelden kendi ısısını belirliyor. Yazın klimaya ne kadar ihtiyaç duyuluyor ve havalandırma nasıl oluyor, o konuda bir bilgimiz yok.
Yoruculuk
Tren yolculuğu otobüs yada uçak gibi insanı yormuyor. 24 saatlik yolculuktan bütün plajda yatmış gibi dinç ayrıldık.
Ses
Koridorda ses ya da başı boş koşturan çocuk yoktu ama o bizim şansımıza öyle denk gelmiş olabilir. Yine de herkes kendi odasında takıldığı için çok sıkıntı yaşanacağını sanmıyoruz. Ama pulmanda (yani koltuklu) bölümde işin rengi değişiyor.
Elektirik
Odada 1 adet priz var. (Yataklı vagonda 2 priz var. Pulman’da yani koltuklu da priz yok.)
Yataklıda durum şöyle
Yataklı ile kuşetlinin büyüklükleri aynı ama yataklı 2 kişinin konforu için tasarlanmış. Aynı ebattaki alanda 4 yerine 2 koltuk, masa, sıcak suyu olan bir lavabo ve küçük bir buzdolabı var. Tabi ki daha ferah ve konforlu. Valizlerle de daha rahat.
YEMEK
İstanbul – Ankara Hızlı Treni: Bir kafeteryası var. Tavuk ve et döner menüsü veriyorlar. Içinde salata, tatlı, bisküvi vs de var. Maalesef seti bozamıyorsunuz, sadece keşkülünü ya da dönerini yemek isteseniz de, 18 TL (Ocak 2015).
Doğu Ekspresi: Aç ya da tok, yemekler iyi ya da kötü, yanınızda yemek var ya da yok fark etmez. Gecelemeli bir tren yolculuğu kafeteryasında yemek yemeden bitmemeli. O yüzden aşağıda yazacaklarımızın bir önemi yok aslında 😉
Menü
Menüde ızgaralar ve zeytinyağlılar var. Yemek kompartmanının tamamına mutfak kokusu hakim. İçki servisinin devam ediyor olması çok hoş, bir de tepemiz de florasanlar olmasa süper olacak.
Yanınızda yemek getirin
Siz yine de yanınıza mutlaka yemek alın. Bizim mutfağın elektirik devrelerinde bir problem çıktı ve yemek servisi iptal oldu. Allah’tan biz akşam yemeğimizi yedikten sonra oldu bu olay da aç kalmadık.
Fiyatlar:
Esnaf lokantası tarifesinden biraz pahalı gibi düşünebilirsiniz.
ÖNEMLİ: Kredi kartı alıyorlar ama internet çoğu yerde çekmediği için almıyorlar gibi düşünebilirsiniz.
Duraklamalar:
Küçük istasyonlarda max 2-3 dakika bekliyor.Koşup dışardan birşeyler almak riskli olabilir. Büyük şehirlerde daha uzun bekliyor.
Telefon / İnternet:
WiFi yok. Telefon yolun %90’nı boyunca çekiyor ama 3G bir var, bir yok.
Trene cağ kebabı siparişi
Sanırız bir fenomen başlattık. 😀 Herkes kebapçıyı soruyor. Biz ilk gidişimizde Gel-Gör’de yemiştik ve çok iyiydi ama son 2 senedir bizi çok hayal kırıklığına uğrattı. Açıkçası biz de yeni yer arıyoruz.
SERVİS
İstanbul-Ankara Hızlı treni ve Ankara-Kars Doğu Ekspresi arasında baya fark var. Hızlı tren yeni uygulamaya konulduğu için haliyle daha temiz duruyor. Ama yeni bir trenle, emektar bir treni bakımlılık olarak kıyaslamak adil olmayacaktır. O yüzden farkın görüldüğü diğer alanlardan bahsedelim: İstanbul-Ankara Hızlı treninde bir host/hostes elinde araba ile gezip yiyecek-içecek satıyor. Aynı uçaklardaki gibi koltukların üzerinde bir düğme var, basıyorsunuz, hostes gelip siparişinizi alıyor. Kafeterya da var, ancak güvenlik kuralları gereği sıcak içeceklerinizi buradan alıp, kendiniz koltuğunuza götürmeniz yasak. Bir hostes tepsi ile koltuğunuza kadar size eşlik etmek zorunda. Herkes küçük harfler konuşuyor, genel de sessiz. Ankara-Kars trenine geçince kurallar iyi niyet ve empati ile takas oluyor. Snowboard çantalarımızı gören bir görevli bizi müzisyen sanarak ne çaldığımızı sordu. Snowboard çıkınca üzüldü, “Enstrüman olsaydı ben size uzatma getirirdim, çalardınız. Öyle daha güzel geçiyor yol.”
KEYFİNİZ İÇİN
ÖNEMLİ: Gün batınca manzaralar kaçıyor. O yüzden en iyisi günlerin uzun olduğu, ama karların daha kalkmadığı aylarda bu yolculuğa çıkmak. Mart-Nisan gibi. Ayrıca, doğuda güneş batıda olduğundan 1 saat daha erken kararıyor. Olduğunuz yerdeki gün batımına aldanmayın.
– Bir yönü trenle, öbürünü uçakla yapmak isteyenler sıkça hangi yönü trenle gitmek daha doğru diye soruyor. Ankara – Kars treninde en güzel manzaralar sabah 6.30 gibi başlıyor. Yani buraları gün ışığında görme şansınız oluyor. Kars – Ankara trenindeyse buralardan hava karardıktan sonra geçiyorsunuz. Yani karanlıkta kalıyor. Ama yazın günlerin uzun olduğu Haziran ayında Kars- Ankara treninde de bu manzaraları yakalama şansınız var.
– Müziğinizi, oyununuzu, yemeğinizi, içkinizi alıp gelin. Tuvalet kağıdı da iyi bir fikir.
– En güzel manzaralar sabah erkenden başlıyor. Ama yol boyunca bol bol kar/donmuş akarsu manzarası var.
– Dediğimiz gibi kılıflar temiz olsa da titiz insanları yastıklar rahatsız edebilir.
– Kompartımanın tamamını tutmak isteyebilirsiniz.
– Çöpünüz için mutlaka poşet getirin. Kompartımandaki minik çöpe sığmak imkansız.
– Mümkünse dolunayda yola çıkın çünkü kışın hava 6 gibi karardığından ertesi sabaha kadar manzaralar kaçıyor. Dolunay da gece de manzara izlemek mümkün.
YALNIZ YA DA ÇİFT YA DA GRUP YA DA AİLECE GİTMEK
Yalnız gitmek: Yalnız Doğu Ekspresi’ne yalnız binmekte biz hiç sakınca görmüyoruz ancak naçizane tavsiyemiz yataklıda gitmeniz olur. En sık aldığımız sorulardan biri yalnız bir kadın olarak gitmek ile ilgili. Yataklıda çok ama çok rahat edersiniz. İki kere düşünmeyin hiç.
Kuşetlide yalnız yada çift olun, aynı sıkıntı söz konusu: Yataklı kompartman sadece size ait, kuşetliyi ise paylaşıyorunuz. Kuşetlide yanınıza kimin oturacağı bir piyango. 26 saat bir odayı paylaşmak için uzun bir zaman. Şansınızı deneyip kuşetlide de yer alabilirsiniz, yada garantici olup yataklıda da gidebilirsiniz. Hatırlatalım, kuşetlide kim nereden bilet almış olursa olsun, uyku vakti geldiğinde kadınlar bir kompartımanda, erkekler başka bir kompartmanda yatacak şekilde dağıtılıyor. Yani kompartmanınızda 3 kişilik kadınlı erkekli bir grup varsa bile, yatarken kadın kadına yada erkek erkeğe olacak şekilde ayarlanıyor.
Çift olarak gitmek: Yukarıda anlattığımız gibi, kuşetlide uyku vakti gelince sizi ayıracaklardır. Bunun önüne geçmek için 2 seçeneğiniz var: Eşyanız az ise yataklıda yer alırsınız. O zaman sizi ayırmazlar. Eşyanız çoksa (mesela bizde valizlere ek olarak snowboardlar vs vardı) kuşetlideki 4 koltuğu da alın. 2 tanesini kendinize alın. Diğer ikisini çocuk tarifisinden alıp tüm kompartmanı kapatabilirsiniz.
Grup ya da Ailece gitmek: Kuşetli 4 kişilik. 3 kişi olsanızda yukarıda anlattığımız sebeplerden ötürü mutlaka 4 koltuğu da satın alın. Yoksa, uyumak için aile olsanız dahi sizi kadınlar bi kuşetlide, erkekler diğerinde olmak üzere dağıtacaklardır. Çocuklar Doğu Ekspresi ile seyahat etmeye bayılıyor. Özellikle kuşetlinin ranzalı olması falan çok hoşlarına gidiyor. Çocuklu ailelere de çok tavsiye ederiz. Bebeğiniz varsa, kusetlide ust kusetlerin cikip yere konulabiliyor. Daha güvenli oluyor bebekler için.
DOĞU EKSPRESİ SAATLERİ VE BAŞLICA DURAKLARI
ÖNEMLİ NOT: Ankara’daki BAŞKENTRAY çalışmalarından ötürü 11.07.2016-11.12.2017 tarihleri arasında Doğu Ekspresi kalkış yeri Irmak’tır. (Kırıkkale, Yahşihan’ın beldesi). Ankara – Irmak arası ise TCCD yolcularını otobüs ile taşıyacaktır. Doğu Ekspresi bilet fiyatına dahil olan bu otobüslerin kalkış yeri gene Ankara Garı’dır. Yani siz biletinizi Ankara – Kars alırsanız yine Ankara garına gidiyorsunuz. Ve oradan otobüse biniyorsunuz. Irmak’ta trene aktarma yapıyorsunuz.
Ankara Garı - Irmak (TCCD’nin otobüsü ile) Kalkış 17:58
Irmak - Kars İstikameti
| Durak | Varış | Kalkış |
| Irmak | | 19:28 |
| Kayseri | 00:40 | 00:48 |
| Sivas | 04:06 | 04:12 |
| Erzincan | 10:02 | 10:07 |
| Erzurum | 13:52 | 13:57 |
| Sarıkamış | 17:14 | 17:16 |
| Kars | 18:01 |
Kars – Irmak İstikameti
| Durak | Varış | Kalkış |
| Kars | | 08:10 |
| Sarıkamış | 08:59 | 09:01 |
| Erzurum | 12:21 | 12:26 |
| Erzincan | 16:11 | 16:16 |
| Sivas | 22:02 | 22:07 |
| Kayseri | 01:21 | 01:26 |
| Irmak | 06:38 |
Irmak - Ankara Garı (TCCD’nin otobüsü ile) Kalkış 07:00
DOĞU EKSPRESİ’NE BİNMEK İÇİN ÖNCE ANKARA’YA ULAŞMAK GEREKİYOR
Malesef Doğu Ekspresi eskisi gibi İstanbul’dan başlamıyor, Ankara tren garından başlıyor. Diğer şehirlerden geliyorsanız bizim önerimiz tren ile direkt gara varmak. İstanbul’dan, Konya’dan, Eskişehir’den Ankara’ya hızlı tren var. Yolda bir sürü başka şehirde de durarak geliyor. Ayrıca, Ankara hızlı trenine binmek için Antalya’dan Konya garına, Bursa’dan Bilecik garına, Karaman’dan Konya’ya otobüs servisi de var.
KARS’TA KONAKLAMA
Doğu Ekspesi’nden Kars merkezdeki garda iniyorsunuz. Kars merkezde gara taksiyle 5-10 dakika mesafede konaklayabileceğiniz birçok otel ve pansiyon seçeneği var.
Kaynak: bizevdeyokuz.com
Tibet'te arpa unu, koyu bir hamur veya sulu lapa halinde tsampa olarak veya chang adı verilen arpa birası olarak tüketiliyor. Tibet'e ve Himalaya kültürlerine yaptığım muhtelif ziyaretlerde, yöre halkının en temel besini olan tsampayı da, yerel içkisi changı da defalarca tatma şansım oldu. Chang bizim damak zevkimize pek uymasa da, tsampadan her seferinde de büyük bir keyif ve lezzet duydum. Yalnızca damak tadı olarak değil, aynı zamanda kadim bir kültürün, hala sürdürdüğü kendine özgü geleneksel besinlerinden birini deneyimliyor olmanın verdiği hazzı da yaşadım. Misafir olduğum pek çok manastırda ve evde, odun ateşinde hazırlanmış tereyağlı siyah çayın ardından, mutlaka tsampa da ikram edilirdi. Elle yemeğe alışkın olmadığım için, eğer mümkünse genellikle kaşıkla yemeyi tercih ederdim. Bugün bile evimde kişisel müzemde özenle sakladığım Tibet ve Bhutan'dan getirdiğim 2 kavanoz tsampa bulunur...
Tsampanın bir besin olmasının yanı sıra bir başka kullanımı daha var; dinsel seremoniler. Tibetliler, Pujha törenlerinde ve bazı dinsel kutlamalarda, tsampayı havaya – göğe savurarak tanrılara sunuyorlar. Bu uygulamanın ne kadar zamandır yapıldığı yazılı kaynaklardan anlaşılamıyor, ancak Budizm'in Tibet'e girmesinden çok daha önceye dek gittiği düşünülüyor. Eski Tibet'in Animizm'e - Ruhçuluğa dayalı dinsel yapısında, sahip olunan besinlerin bir kısmının tanrılara sunulduğu biliniyor. Özellikle Tibet'in Budizm öncesi dini Bön dini yaygınlaştıkça ve Budizm'le etkileşerek karşılıklı olarak birbirlerinden ritüeller alıp verdikçe, tsampanın havaya atılması seremonileri de giderek yayılmış. 7. yüzyıldan itibaren kralların taç giyme törenlerinde ve bakanların atanmasında resmi olarak ve evlilik törenlerinde mutluluk ve refah göstergesi olarak tsampanın havaya savrulması seremonilerini görüyoruz. 13. yüzyıla gelindiğinde, artık Tibetlinin hayatındaki önemli olayların hemen hepsinde bu uygulama görülüyor...
Özellikle yeni yıl kutlamalarında önemli bir yer ediniyor. İki kişi arasında uğurlu olduğuna inanılan bir diyalog yaşanıyor; sunumu yapacak olan ilk kişi avucuna aldığı tsampayı, Tashi Delek diye bağırarak havaya atıyor. İkinci kişi de, aşağıdaki dizeyi söylüyor.
