KARS'A GİDİYORUZ

Ankara - Kars arasında çalışan Doğu Ekspresinde yer bulmak bugünlerde çok zor. Yataklı ve pulman vagonlar aylar öncesinden doğa tutkunları ve gezginler tarafından satın alınmış. Özellikle kış mevsimindeki güzelliğiyle bölge konuklarını büyüleyen Kars ve çevresi hakkındaki güzelliklerle dolu bu dosyayı bize sundukları için Patriot Danışmanlık'a teşekkür ediyoruz.     

DONMUŞ ÇILDIR GÖLÜ’NDE BALIK AVLAYIN

Kendinizi bir belgeselde yaşıyormuş gibi hissedeceğiniz, coğrafyanın, yaşam tarzlarının tanıdığınızdan çok farklı olduğu Çıldır Gölü’ünde bir Çıldırlı, bir eskimo gibi buzu kırarak balık tutabilirsiniz!

Kışın 1965 metredeki Çıldır Gölü 80 cm’e kadar donarak hipnotik beyaz bir çöle dönüyor. Buz üzerinde yürürken bana mısın demiyor, sapa sağlam. Nisan’da güneşe pes edip eriyecek. O zamana kadar kışın iyice yağlanan leziz balıkları yakalamayı yerli balıkçılardan öğrenebiliyorsunuz. Kürek, testere ve bir de demir çubuk alıp, gölün ortasındaki buz kulelerine yürünüyor. Buralarda onların sermiş olduğu ağlar var. Önce kürekle buzun üzerindeki karı kaldırıp buza bir kare çiziliyor. Sonra testereyle buz kesiliyor. Asıl mesele o kesilen buz parçasını oradan çıkartmak. Ucuna sert bir demir bağlı sopa ile buzu döverek küçük parçalara bölmek gerekiyor. Sonra kürekleyebildiklerini dışarı alıp buz külçelelerinden deliğin yerini işaretleyen bir kule yapıyorsun. Kürekleyemediklerini de kalın buzun altına doğru ittiriyorsun. Son olarak da önceden atılmış ağı çekip şansını test ediyorsun. Ballı olanlar sarı balık çekiyor. Kış genelde -10 ile -35 arasında seyrediyor.

Hem manzaraları, hem macerası, hem de lezzeti bu deneyimi unutulmaz bir anı yapıyor.

ALPLER DIŞINDA DÜNYADA TOZ KRİSTAL KARIN YAĞDIĞI TEK YER OLAN SARIKAMIŞ’TA KAYAK VE SNOWBOARD YAPIN

Dağa gitmekteki amacınız kaliteli bir kayma deneyimi ise, Sarıkamış’a bayılacaksınız. Sarıkamış’ın kar kalitesi kayanları, özellikle snowboard yapanları mest ediyor. 

Buranın karını özel yapan şey sadece Alpler’de ve Sarıkamış’ta olan kristal, toz kar! Sarıkamışlılar şöyle ağız tadıyla bir kar savaşı yapamadık, çünkü buradaki kar yapışmıyor diyor. Gerçekten pistin ortasından kayarken dahi arkanızdan beyaz bir tül gibi kar sizi takip ediyor. Buzlanma da olmuyor. Tabi bu sadece pistler için geçerli. Buz tutmuş saçakların altından geçmemeye de dikkat edin.

Sarıkamış’ta kaymanın olimpik tesisi olan Palandöken’den bile daha keyifli olduğunu düşünüyoruz.

YABAN HAYATA DOKUNUN: AYILARIN, KURTLARIN, VAŞAKLARIN, TİLKİLERİN BİZE İHTİYACI VAR!

Kars ve civarının doğası ülkemizde yaban hayatın gürül gürül devam ettiği ender yerlerden. Hem de öyle böyle bir yaban hayatı yok burada. Ayılar, kurtlar, vaşaklar, tilkiler cirit atıyor. Bununda böyle devam edebilmesi için canını dişine takmış çalışan bir dernek var:
KUZEYDOĞA DERNEĞİ. Kendinize güveniyorsanız, sorumluluk almayı ve yaban hayatı korumayı seviyorsanız, KuzeyDoğa Derneği’ne gönüllü olun, hayatınızın deneyimini yaşayın.

Onları National Geographic’in Türkiye’de yaban hayata dair çektiği ilk belgesel olan ve derneğin çalışmalarını anlatan “Boz Ayının İzinde Sarıkamış”tan da tanıyor olabilirsiniz. Amaçları, Sarıkamış Bölgesi’nde büyük et oburları takip etmek, yaban hayvanı-insan çatışmasının olası sebeplerini araştırmak ve bunlara karşı önlem alınmasına yönelik bilimsel çalışmalar yapmak. Bunun için yaptıkları faaliyetler arasında bu yaban havyanlarına vericili tasmalar takıp yaşam alanlarını, alışkanlıklarını öğrenmek var. Lakin, onları koruyabilmemiz için bu bilgiler şart.

Biz oradayken, zehirlenen akbabaları kurtarmak için uğraşıyorlardı. Biz de onlara gönüllü olup, son muayenelerinde ve doğaya geri salınımlarında yardımcı olmuştuk. Yukarıdaki fotografta iyileşen akbabaları doğaya salmadan önce son kontrollerini yapmalarına
yardımcı oluyoruz.

Kars bölgesi, (özellikle Kuyucuk Gölü ve Sarıkamış Dağları -Allahuekber Dağları) ülkemizde en fazla kuşun gözlemlendiği rekorer yer. Sadece Kuyucak Gölü’nde, Dünya  Kuş Gözlem Günü’nde bir günde  yaklaşık
81 türden 40,000 kuş sayılmış! Bir günde bu kadar kuşu bir arada gözlemlenmiş, ama totalde en az 207 türden on binlerce kuşu barındırıyor. Gölün en sıkı müdavimleri angıt ördekleri.  Eylül 2004’te
bir gün içinde dünya angıt nüfusunun yaklaşık yüzde 12’sinin
(20 binin üzerinde) Kuyucuk’ta gözlenmiş!

KuzeyDoğa Derneği’nden Emrah’a fotograf için teşekkürler

KARA YOLCULUĞU İÇİN BİÇİLMİŞ KAFTAN

Buraların doğası i-na-nıl-maz! Yazın geziyorsanız böyle bir yeşil, böyle bir mavi, kışın geziyorsanız da böyle uçsuz bucaksız bir beyazlık daha önce görmediniz.

Mesafeler toplu taşıma için uzak olsa da manzaralarsa kaçırılmaz. Kars’ı merkez edinip, her gün arabayla dört bucağını keşfedin. Posof’a gidin, Çam Geçidi’nden geçip Şavşat’a gidin, Sarıkamış’a gidin. Ülkemizdeki İsviçre manzaralarını görün. Yer yer gözlerini alan parlak bir yeşilden, tek bir ağacın bozmadığı yuvarlak bayırlar, yer yer ayakta durulmaz diklikteki dağ yamaçlarından fışkıran çam ormanları, kışın gittiyseniz de bacaları tütmese fark etmeyeceğiniz tamamen örtülmüş köyler göreceksiniz.

Kışın karda araba kullanmaktan korkmanıza gerek yok. Kiralık araçların hepsi kar lastikli. Yollar açık ve kar lastikleri canavar gibi yol tutuyor.

KARS MUTFAĞINI MUTLAKA DENEYİN

Balı, kaşarı, peyniri dillere zaten destan. İşte bunlarda yemeye doyamadığımız Kars yemekleri. Mideyi genişletmeden dönmek imkansız. 

Tandırda Kaz Kars’ın en meşhur yemeği. Bunun yerel bir lezzet olmasına çok bozuğuz. Yumuşak, aromatik, rüyamsı et. Üstelik sağlıklı! Kaz kesilip bir müddet güneşte kurutulduktan sonra tandıra giriyor.

Mükemmel tamamlayıcı: kaz suyuna bulgur.
Haşlanan bulgur tandırın en altına yayılıyor. Tam üstüne asılan kaz ince ince bulgura damlarken, pilav kaz suyunda demleniyor. Neyin yanına konsa onun lezzetini tavan yaptıran harika garnitür. Klasik, kaz isteyince yanında gelir. Ama siz onu bi de çoban kavurmanın yanında denemeye görün.

Pekiştirici lezzet: Hoşaf

İlk lokmayı ağzınıza attınız, mest oldunuz. Sonraki lokmalarda ağzınız bu tada alışmaya başlıyor. Bu lezzetin güme gitmemesi, her lokmada dünyaları yaşamak için aralarda bir kaşık hoşaf. Hem ağzınızdaki tadı sıfırlayarak, her lokma kazın tadına %100 varmanızı sağlıyor, hem de lıkır lıkır hafif tatlı bir stop. Kars’ın asıl kızılcık hoşafı meşhur ama elma ve erik hoşafı bulmak daha kolay.

Hangel

Baside indirgenmiş haliyle etsiz mantı. Soğanın figüran değil, baş rol olduğu ender yemeklerden. Ete ulaşmanın zor olduğu savaş zamanı çıktığı söyleniyor. Yumurtalı bir hamur yapılıp kaynatılıyor. Üzerine kavrulmuş soğan. Ne de olsa artık kıtlık da yok, bol kepçe tereyağ dökülüyor. Sonra yeme de yanında yat.

Ve tabi ki acılı turşu.

Dayanmayıp yediğimiz için resmi yok ama bu iki çorba da cennetlik:

Evelik Çorbası: Evelik otuna mercimek, bulgur yada patates eklenerek yapılan harika çorba.
Isırgan Otu Çorbası: Yoğurt ve ısırgan otu yoldaşlığı.

Ayrıca: Revan köfte, acem kavurma (meclis yemeği), safranlı pilav, umaç (un helvası), gafıl konak, çeçil tatlısı, elma dolması, hörre (un) çorbası, ekmek aşı (ekmeğin üzerine kızgın yağ ve yoğurt dökülerek yapıyor), pişi, kuymak, haşıl, bozbaş, piti (kemikli ve parça etten yapılan çorba), üzümlü pilav, Kars böreği

Anlayacağınız yiyen pişman, yemeyen daha pişman.

Nerede Yenir? Kars Kaz Evi’nde tabi ki! Aklınıza başka yer gelmesin, valisinden turistine herkesin favorisi. Ayrıca restoran Karslı kadınların kalkınmasını amaçlayan bir proje de yürütüyor. Hem midenize, hem ruhunuza iyi gelir.

KIŞ ORTAMINDA MOTORSPORLARIYLA ADRENALİN POMPALAYIN!

Finlandiya, İsveç gibi kuzey ülkelerinde yapılan buz üzerinde sürat deneyimini  merak eden motorsporları sevenler için Çıldır Gölü biçilmiş kaftan. 80 cm’e kadar donabilen gölün 124 kilometrekarelik dev bir oyun alanı yaratması meraklılarını buraya çekiyor.

Ayrıca, donan gölde drift etkinlikleri de düzenleniyor. Çıldır’daki Drift Snowfest organizasyonların en büyüklerinden. İlgilenenler Tosfed’den ya da Drift Kulübü’den bilgi alabilirler. Ayrıca, yerel klüpler de kendi aralarında drift yapılıyorlar. Haber almanın en iyi yolu Kars Eksi 36 Off-Road Kulübü’ne ya da belediyeye sormak.

Eksi 36 Offroad Kulübü’nden Emrah’a fotograf için teşekkürler

Son olarak, her sene Sarıkamış’ta düzenlenen, Sarıkamış Kış Oyunları var. Özellikle motorsporlarına meraklıysanız karda yarışan arabalar, Türkiye’nin şampiyon pilot ve takımlarının katıldığı showlar son derece ilginç olabilir. Önümüzdeki senelerde kapsamının çok büyüyüp, Türkiye’nin en sıkı motor sporu etkinliklerinden biri olacakmış. 

ANİ HARABELERİNİ GÖRÜN

Gözden uzak olan, gönülden ırak olur diye boşuna dememişler. Ani’nin hemen yanından geçen Arpaçay’ın öbür yamacı Ermenistan. Ani’de hapşırsan, karşıdan çok yaşa derler. O kadar yakın. Ani, kelimenin tam anlamıyla, ülkenin en ucuna itilip kaldığı gibi dikkatlerin de en ucuna itilip kalmış herhalde. İnsan gezip, heybetini öğrenince, aklı almıyor. Burası nasıl oluyor da bir Bergama ya da Halikarnasus gibi popüler değil.

Efes Antik Kenti’nin birkaç misli büyük, 7 yüzyıl boyunca insan yaşadığı düşünülen, en kalabalık halinde nüfusu 100 bin kişiyi bulan, en parlak döneminde Konstantinepol ve Bağdat’a rakip olan, Ermeni mirası olmakla birlikte, müslüman ve pagan kültürlere de ev sahipliği yapmış olan bir yerden bahsediyoruz!

Bir de konumun muazzam bir görkemi var tabi. Arpaçay Kanyonu’nun sert yamaçlarının tepesindeki şehirin hem doğal bir savunması, hem de heybetli bir tahtı var.

Bir rehber eşliğinde gezmeniz şiddetle tavsiye edilir. Hikayelerini bilmezseniz buranın boş bir bayırda yıkık binalardan ibaret olduğunu düşünebilirsiniz.

CİRİT FESTİVALİNİ İZLEYİN

Hala mı?

Biz de şaşırdık, hala ata sporumuz cirit, buralarda oynanıyor. Kars ve civarında başka bir dünya var diye boşuna demiyoruz. Bir köye gittiğinizde cirit atan kişilerle karşılaşmanız mümkün.

Son senelerde belediyenin de desteği ile eski kış sporları festivalleştirilmiş. Donmuş Çıldır Gölü’nde Altın At Kış Festivali yapılıyor. Atlı kızak, rahvan at, atlı okçuluk gibi branşlar var. Ayrıca yerel motiflerle süslenmiş atlar da pek bi fotojenikler.

Fotoğraflar için Kuzey Doğa Derneği’nden arkadaşımız Emrah’a teşekkürler..

DOĞU ANADOLU’DAKİ AVRUPALI KARS: 

BALTIK MİMARİYİ KEŞFE ÇIKIN

Doğu’nun Paris’i diye birçok şehir için derler, hele hele Mardin’in, Gaziantep’in başında çok duyarız. Elinizi vicdanınıza koyup da söyleyin, şehrin çehresinden bahsedecek olursak, böyle mimarı Anadolu’da başka nerede var?

Ruslar 40 yıl kalmışlar, ama bizim toplamda yapmadığımız kadar güzel bina bırakmışlar. Tabi ki, imtina ile güzel binaların yanına çirkinlerini dikmişiz, sonra da onların güzellikleri batmış, bir de zarar vermişiz. Ona rağmen, bu Türkiye’nin bittiği en uzak yerdeki geniş caddeler, meydanlar, sokak heykelleri ve Baltık mimarısının aralara serpilmiş nadide örnekleri insanda tatlı bir halüsinasyon etkisi yaratıyor. İnsan gördükleri ile bulunduğu yeri bağdaştıramıyor bazen.

Ayrıca, getirdikleri şehir planlamasının da hala kaymağını yiyor Kars. Caddeler, sokaklar birbirine paralel ve uzadı uzadıcaya gidiyor. Haliyle burada turist olmak pek kolay. 

Fotograflar için arkadaşımız/okuyucumuz Serdar’a teşekkürler

YAYLAYA ÇIKIN, SÜRÜ GÜDÜN

Eskiden Posof Kars’a bağlıydı. Posof gerçekten Türkiye’nin İsviçre’si. Posof’a kadar gitmeseniz bile o tarafa doğru bir yola çıkın deriz. Kars’ta yörükler gibi yazın yaylalarda inekleri ile göçebe yaşayan insanlar var. Önceden haber vermeniz, tanışmanız gerekmiyor. Direk arabadan inip “Ben geldim!” diyebilirsiniz. Zaten gelen giden çok olmadığı için, taze kan geldi mi bırakmıyorlar. Bizim hiç konuk olma niyetimiz yoktu arabadan inerken, yol soracaktık. Sonra onlar bizi salmadı.

Ayranlarından içirmek, peynirlerinden yedirmek, kendi çadırlarını göstermek için birbirleri ile yarışan, siz buzağılarını göstermek için kolunuzdan çeken tatlı mı tatlı, samimi insanlar. Seve seve sizi konuk edip, ineklerine çobanlık etmenize izin vereceklerdir.

Kaynak : https://www.bizevdeyokuz.com